Dış Kalite Kontrol Nedir?

Laboratuvar sonuç kalitesinin ISO 17043 akreditasyonuna sahip tarafsız bir dış kuruluş tarafından doğrulanması işlemidir. Dış kalite kontrol programında laboratuvarlara değeri bilinmeyen örnekler gönderilmekte ve bu örnekler hasta örnekleri ile birlikte, bir hasta örneği gibi çalışılmaktadır. Böylelikle her laboratuvar çalıştığı test sonuçlarının güvenirliğini sağlar ya da arttırmış olur. Dış kalite kontrol programı kısa DKK ya da EQA (External Quality Assurance) olarak da adlandırılır.

Dış kalite kontrol programı, çeşitli kontrol numunelerinin çeşitli laboratuvarlar arasında sistematik olarak dağıtılmasından ve katılımcı laboratuvarın dışındaki bir kuruluş tarafından elde edilen sonuçların değerlendirilmesinden oluşur.

Tıbbi Laboratuvar Yönetmeliğinde; “Laboratuvar, Bakanlık tarafından belirlenen testler için dış kalite değerlendirme programlarına katılır ve bu katılım belgelenerek sonuçları kayıt altına alınır” ibaresi mevcuttur.

Birkaç Dış Kalite Kontrol yöntemi veya işlemi yaygın olarak kullanılır. Bunlar şunları içerir:

• Yeterlilik Testi – Program Sağlayıcı, bir dizi laboratuvara test için bilinmeyen örnekler gönderir ve tüm laboratuvarların sonuçları analiz edilir, karşılaştırılır ve laboratuvarlarla rapor edilir.
• Tekrarlama veya yeniden test etme: Okunan slaytlar bir referans laboratuvarı tarafından tekrar kontrol edilir; Analiz edilen numuneler yeniden test edilir ve laboratuvarlar arası karşılaştırma sağlar.
• Yerinde Değerlendirme: Genellikle geleneksel yeterlilik testi yapmak veya tekrarlama/yeniden test yöntemini kullanmak zor olduğunda yapılır.

Laboratuvarlar arası karşılaştırmanın bir başka yöntemi, genellikle yeterlilik testi bulunmayan özel testler için ayrılmış bir dizi laboratuvar arasında numunelerin değişimidir. Bu yöntem ya çok özel veya sofistike laboratuvarlar tarafından kullanılır ve bu nedenle çok tercih edilen bir yöntem değildir.

Harici bir kalite değerlendirme programına katılım, değerli veriler ve bilgiler sağlar.

• Farklı test alanları arasında performans ve sonuçların karşılaştırılmasını sağlar;
• Kitler veya operasyonlarla ilişkili sistematik sorunlar için erken uyarı sağlar;
• Test kalitesinin objektif kanıtları sağlar;
• İyileştirilmesi gereken alanları gösterir;
• Eğitim ihtiyaçlarını tanımlar.

Dış kalite kontrol programı, laboratuvarın güvenilir sonuçlar verebileceğini doktorlar, hastalar ve sağlık yetkilileri gibi müşterilerin temin ettirilmesine yardımcı olur.

Bireysel laboratuvarlar, laboratuvar uygulamalarındaki sorunları belirlemek için EQA’yı kullanabilir ve uygun düzeltici eyleme izin verir. EQA katılımı, yöntemlerin, malzemelerin ve ekipmanların güvenilirliğini değerlendirmeye ve eğitim etkisini değerlendirmeye ve izlemeye yardımcı olacaktır.

Halk sağlığı ile ilgili test yapan laboratuvarlar için EQA, gözetim faaliyetleri sırasında farklı laboratuvarlardan kaynaklanan sonuçların karşılaştırılabilir olmasını sağlamaya yardımcı olabilir.

Akreditasyon için genellikle EQA katılımı gereklidir. Ayrıca, EQA katılımı iletişim için bir ağ oluşturur ve ulusal bir laboratuvar ağını geliştirmek için iyi bir araç olabilir. EQA testi için alınan numuneler ve EQA sağlayıcısı tarafından paylaşılan bilgiler, sürekli eğitim faaliyetleri yürütmek için yararlıdır.

EQA programları değişir, ancak temel özellikler aşağıdakileri içerir:

• EQA programları ücretsiz veya ücret gerektirebilir. Ücretsiz EQA Programlar, ekipmanın düzgün çalışmasını sağlamak için bir üretici tarafından sunulanları ve kalite iyileştirme için bölgesel veya ulusal bir program tarafından düzenlenenleri içerir.
• Bazı EQA programları, akreditasyon organının veya yasalara göre gerektiren zorunludur. Diğerleri gönüllüdür ve kalite yöneticisi laboratuvarın performansının kalitesinde iyileşme sağlamak için bir EQA programına gönüllü olarak katılmayı seçebilir.
• EQA programı farklı düzeylerde düzenlenebilir: bölgesel, ulusal veya uluslararası.
• Bireysel laboratuvar sonuçları gizli tutulur ve genellikle sadece katılımcı laboratuvar ve EQA sağlayıcısı tarafından bilinir. Bir özet genellikle sağlanır ve genel grupla karşılaştırmaya izin verir.
• Bazı EQA şemaları tek bir hastalığa, örneğin tüberküloz için EQA programına hitap edebilir. Diğerleri, mikrobiyoloji için genel test performansına bakarak birçok laboratuvar testine değinebilir. Bu çoklu hastalık veya test programının bir örneği, Fransa’daki ulusal mikrobiyoloji EQA’dır.

Bir EQA programındaki başarılı performans, laboratuvarın kalite yönetiminin etkinliğini yansıtır ve laboratuvar kalitesinin dış gruplar tarafından tanınmasına izin verir

EQA, laboratuvar performansının bir ölçüsü olduğu için laboratuvar kalitesi yönetim sisteminin iyileştirilmesi için önemlidir.

Sizde yerli üretim uygun maliyetli döviz kurundan etkilenmeyecek ve aynı zamanda tarafsız kaliteli bir dış kalite kontrol programı arıyorsanız ürünlerimizi inceleyebilir bizimle iletişime geçebilirsiniz.

Bu yazı dünya sağlık örgütü yayınından alınmıştır. Yazı kaynağına ulaşmak için linki kullanabilirsiniz.